Dolnoserbski pšawopis

Pšawopisna kontrola

Na toś tom boce pśistupni se modul za dolnoserbsku pšawopisnu kontrolu (nejnowša wersija wót 17.01.2022).

Póbitowany rěd jo nastał we wótnožce za dolnoserbske slěźenja Serbskego instituta.

Prědna wersija pšawopisneje kontrole (wózjawjona 06.04.2016) jo se zepěrała w głownem na rěcne pódaśa Nimsko-dolnoserbskego słownika (M. Starosta, E. Hannusch, H. Bartels, 2003-2018). Druga wersija (22.03.2018) jo se rozšyriła z materialom Dolnoserbsko-nimskego słownika (M. Starosta, 1999) a dodatnje z Terminologiju za pśedmjat matematika (Rěcny centrum WITAJ, 2016). Tśeśa wersija (17.09.2018) jo se dopołniła ze swójskimi mjenjami, głownje ze Słownika dolnoserbskeje rěcy a jeje narěcow (A. Muka, 1911-1928), dodatnje teke z dalšnych staršych słownikow (B. Šwjela, 1961 a J. G. Zwahr, 1847) a z drugich žrědłow (T. Meškank, Serbske pśedmjena; materiale wót DSRK). Wót 20.02.2019 se wobglěduju nowe regule pisanja pismika »ŕ«. Stwórta wersija (09.12.2019) wopśimjejo dodatnje nowy, dotychměst njewózjawjony material Nimsko-dolnoserbskego słownika (M. Starosta, E. Hannusch, H. Bartels, 2003-2019). Pěta wersija (24.02.2021) jo se wobogaśiła ze słowami, ako su se wobźěłali w ramiku monitoringa serbskego pismojstwa 2019 a z fachoweju terminologiju na zakłaźe pśiruckow ABC resp. RCW (za pśedmjaty: computer a internet 2004, etika-nabóžnina 2014, kreslenje 2009, muzika 2006, wěcna wěda 2011, sport 2003, stawizny 2010). Aktualna wersija (17.01.2022) jo se dopołniła z dolnoserbskimi eksonymami w Sakskej. W pśichoźe maju se wopśimjeśe a funkcionalnosć modula rozšyrjaś.

Prědna wersija pšawopisneje kontrole jo se financěrowała późělnje wót Serbskego instituta, Rěcnego centruma WITAJ a Domowiny. Wuwiśe wersijow 2., 3. a 5. jo se spěchowało wót Logo Załožby za serbski ludZałožby za serbski lud, kótaraž dostawa lětnje pódpěru z dankowych srědkow na zakłaźe góspodarskich planow, wobzamknjonych wót wótpósłańcow Zwězkowego sejma, Krajnego sejma Bramborskeje a Sakskego krajnego sejma. Wuwiśe wersije za Microsoft Office stej techniski pódpěrowałej Załožba za serbski lud a Bernhard Baier.

Pšawopisna kontrola za Microsoft Office (Windows)

Ześěgniśo instalaciski program a startujśo jen, aby dolnoserbsku pšawopisnu kontrolu za Microsoft Office 2016 a 2019 instalěrowali.

Pšawopisna kontrola za OpenOffice a LibreOffice

Tłocćo toś ten link a dowólśo programoju Open/LibreOffice, aby instalacisku dataju wótcynił a dolnoserbski słownik instalěrował.

alternatiwnje:

  1. Składujśo dataju (Ziel speichern unter...) dict-dsb-de-20220117.oxt na swójom kompjuteru.
  2. Startujśo Open/LibreOffice a jogo Extension Manager (w meniju Extras → Extension Manager).
  3. Pśidajśo nowe rozšyrjenje (Hinzufügen) a wuzwólśo do togo składowanu dataju (dict-dsb-de-20220117.oxt).

Pšawopisna kontrola za Mozilla Firefox (Iceweasel a pod.)

W browserje Firefox tłocćo toś ten link a dowólśo programoju, aby dolnoserbski słownik instalěrował (Erlauben / Installieren).

alternatiwnje:

  1. Składujśo dataju (Ziel speichern unter...) dict-dsb-de-20220117.xpi na swójom kompjuteru.
  2. W browserje Firefox wótcyńśo Add-ons Manager (źiśo na pś. na adresu about:addons).
  3. Dowólśo instalěrowanje dodanka z dataje (Add-on aus Datei installieren) a wuzwólśo do togo składowanu dataju (dict-dsb-de-20220117.xpi).

Pšawopisna kontrola za Mozilla Thunderbird (Icedove a pod.)

Dolnoserbski pšawopisny słownik namakajośo w internetowem skłaźe dodankow za Thunderbird. Móžośo jen instalěrowaś teke direktnje pśez Add-ons Manager: Pytajśo mjaz dodankami za słowom »dolnoserbski«.

alternatiwnje:

  1. Składujśo dataju (Ziel speichern unter...) dict-dsb-de-20220117.xpi na swójom kompjuteru.
  2. W programje Thunderbird wótcyńśo Add-ons Manager.
  3. Dowólśo instalěrowanje dodanka z dataje (Add-on aus Datei installieren) a wuzwólśo do togo składowanu dataju (dict-dsb-de-20220117.xpi).

Pšawopisna kontrola za macOS

Ześěgniśo zip-dataju a wupakujśo hunspellowy słownik (dataji dsb-DE.aff a dsb-DE.dic) do zarědnika Library/Spelling/ w swójom domacnem zarědniku. (Za naraźenje źěkujomy se Mětoju Balaškoju.)

Słowne formy

Modul za pšawopisnu kontrolu se zepěra na wótworjonem formaśe hunspell. Słowne formy mógu se pótakem relatiwnje lažko z njogo wucytaś. Dodatnje póbitujomy zestajenja nowych a změnjonych formow w tekstowych datajach: